ابراهیم گلستان
ابراهیم گلستان یکی از چهرههای تأثیرگذار و چندوجهی فرهنگ معاصر ایران است؛ نویسنده، مترجم، مستندساز و فیلمسازی که آثارش در مرز میان ادبیات و تصویر حرکت میکنند. او در سال ۱۳۰۱ در شیراز به دنیا آمد و از همان آغاز، زبان، روایت و نگاهش با دیگران تفاوت داشت.
گلستان از نخستین نویسندگانی بود که در میانهی قرن بیستم، نثر فارسی را به سمت زبانی موجز، تصویری و اندیشمندانه برد. مجموعهداستانهایی چون آذر، ماه آخر پاییز و شکار سایه از نمونههای درخشان نثر مدرن فارسی به شمار میروند؛ نثری که در آن شعر، فلسفه و روایت در هم تنیدهاند.
در کنار نویسندگی، ابراهیم گلستان در عرصهی سینما نیز پیشگام بود. او با تأسیس «استودیو گلستان» و ساخت فیلمهایی چون خشت و آینه، زبان تازهای در سینمای ایران پایهگذاری کرد. آثارش، چه بر پردهی سینما و چه بر صفحهی کاغذ، روایتگر تنهایی انسان، تناقضهای درونی و جستوجوی معنا در جهانی پیچیده است.
گلستان سالها در خارج از ایران زندگی کرد، اما نگاهش همواره به سرزمین مادری و ریشههای فرهنگی خود بازمیگشت. در گفتار و نوشتارش، روشنفکری و صداقت بیپروا موج میزند؛ او از نویسندگانی است که هم ستایش و هم نقد را برانگیخته، و همین چندلایگی، بخشی از راز ماندگاری اوست.
ابراهیم گلستان نهفقط یک نویسنده، که بخشی از تاریخ اندیشه و هنر معاصر ایران است؛ صدایی مستقل که روایت خود را در ادبیات فارسی برای همیشه بهجا گذاشت.
دولتآبادی پیش از نویسندگی، در تئاتر فعالیت داشت و همین تجربهی صحنهای در ساختار روایتهایش تأثیر عمیقی گذاشت. زبان او زنده، مردمی و در عین حال شاعرانه است؛ زبانی که در آثارش از «کلیدر» تا «جای خالی سلوچ» شنیده میشود.
رمان کلیدر، اثر شاخص او، یکی از بلندترین رمانهای فارسی و روایتی گسترده از زندگی، عشق، رنج و مقاومت مردم خراسان است. این اثر سالها حاصل تجربه، مشاهده و زندگی نویسنده در کنار مردم روستا بوده است.
در کنار کلیدر، آثاری چون جای خالی سلوچ، بنیآدم، طریق بسمل شدن، زوال کلنل و عبور از خود از دیگر نوشتههای مهم اوست. دولتآبادی در آثارش بیش از هر چیز به انسان، زیست اجتماعی، و پیوند انسان ایرانی با زمین و ریشههایش میپردازد.
او نهتنها نویسندهای بزرگ، بلکه صدایی از دل مردم است؛ صدایی که روایتگر صبر، رنج و امید ایرانیان در گذر زمان است. آثار دولتآبادی همچنان در ایران و جهان خوانده میشود و نسلهای جدید از نثر و نگاه او الهام میگیرند.